نقش فعالیتهای گردشگری بر تغییرات کالبدی روستا شهرها(مطالعه موردی: اوشان- فشم- میگون)

گردشگری روستایی با توجه به ظرفیت های طبیعی و فرهنگی موجود در روستاها، می تواند نقش مهمی در تجدید حیات روستاها، ایجاد اشتغال و درآمد برای روستائیان، حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی، کمک به فراهم شدن خدمات زیربنایی، تشویق توسعه سایر بخشهای اقتصادی، تنوع بخشی به فعالیتهای اقتصاد روستایی و در نهایت توسعه یکپارچه و پایدار روستا ایفا نماید (ادبی، 1391: 12). اثرات و پیامدهای گردشگری اغلب در یک چارچوب نظریه ای شامل اثرات اقتصادی، اجتماعی ـ فرهنگی و کالبدی ـ زیست محیطی بررسی می شوند که هیچ گاه جدا از یکدیگر نیستند. این اثرات در یک حوزه تعاملی با «اثرات اجتماعی» عمل می کنند (رضوانی، 1387: 90-89). یکی از شایعترین اثرات گردشگری در کشور ما و در روستاهای میزبان گردشگری تغییرات کالبدی است، تغییراتی چون، تغییرات کاربری اراضی و پیامدهای اکولوژیکی آن، ساخت و سازهای بی رویه، کاهش تولیدات کشاورزی، تغییر اشتغال از کشاورزی به اشتغال خدماتی وابسته به گردشگری، تغییر فضاهای معیشتی، افزایش کاذب قیمت اراضی و بورس بازی آن، افزایش نابرابری در سبک مساکن روستایی، تخریب حریم منابع طبیعی نظیر جنگل، ضعف از امکانات زیربنایی ـ رفاهی و مانند آن. بنابراین پژوهش حاضر قصد دارد به بررسی این اثرات و تغییرات بپردازد.هدف اصلی در این تحقیق، بررسی نقش فعالیتهای گردشگری بر تغییرات کالبدی روستا شهرها(مطالعه موردی: اوشان- فشم- میگون) می باشد که براساس آن فرضیاتی در مورد رابطه گردشگری با تغییرات محیطی، بافت کالبدی،تاسیسات زیربنایی و تسهیلات خدماتی- رفاهی مورد آزمون قرار می گیرد. تحقیق حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از مشاهدات میدانی و تکمیل پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری آن شامل 2022 خانوار ساکن در روستاشهر فشم( دارای سه نقطه شهری: اوشان، شم و میگون) می باشد ، که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه آماری برابر 89 پرسشنامه تعیین و به نسبت در نقطه شهری اوشان 26 پرسشنامه، در نقطه شهری فشم 32 پرسشنامه و در نقطه شهری میگون 31 پرسشنامه در میان خانوار به شیوه تصادفی که دارای بیشترین شانس برابر برای همه افراد جامعه آماری جهت قرار گرفتن در نمونه آماری است توزیع شد. متغیر مستقل این تحقیق تغییرات کالبدی و متغیر وابسته فعالیتهای گردشگری در منطقه مورد مطالعه است که پس از جمع آوری اطلاعات بوسیله پرسشنامه با استفاده از نرم افزار spss و با استفاده از روشهای آماری چون آزمون همبستگی r پیرسون، آزمون t معناداری و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج آزمون فرضیات نشان داد که در نقطه شهری اوشان بین گردشگری و تغییرات بافت کالبدی رابطه معکوس وجود دارد یعنی با افزایش یکی دیگری کاهش میابد اما بین گردشگری و تخریب باغات و اراضی کشاورزی( تغییرات کالبدی)و گردشکری و بهبود خدمات زبربنایی و تسهیلات رفاهی رابطه وجود دارد. در نقطه شهری فشم میان گردشگری و تغییرات بوجود آمده بافت کالبدی، تخریب باغات و اراضی کشاورزی( تغییرات کالبدی) و بهبود خدمات زیربنایی و تسهیلات رفاهی رابطه وجود دارد. اما در نقطه شهری میگون رابطه میان گردشگری با تخریب باغات و اراضی کشاورزی( تغییرات کالبدی) و گردشگری با بهبود خدمات زیربنایی و تسهیلات رفاهی تایید شد اما در رابطه میان گردشگری و تغییرات بافت کالبدی ضمن رد فرض پژوهشی رابطه معکوس بین این دو متغیر نشان داد که با افزایش یکی دیگری کاهش میابد و بالعکس.